اواپراتور یا مبدل شل اند تیوب دو مدار120 تن

evaporate  به معنی بخار است یا همان تبخیر کننده ، در واقع اواپراتور جایی است که مایع سیال با عبور از ان از حالت مایع به گاز تغییر میکند . این عملیات با گرماگیری از سیال در اواپراتور انجام میشود . ک کولر‌ گازی را درنظر بگیرید. همان طور که گفته شد گاز مبرد قرار است با تبخیر شدن، گرمای محیط اتاق را جذب کند تا دمای اتاق کم شود. اما نمی توان گاز مبرد را در هوای اتاق آزاد کرد چرا که دیگر امکان جمع آوری آن وجود نخواهد داشت و همچنین گاز مبرد سمی است، پس نیاز به وسیله‌ای خواهیم داشت که مبرد بدون آنکه با هوا مخلوط شود، بتواند گرمای آن را جذب کند. این وسیله همان اواپراتور است.

اواپراتور در صنعت دو کاربرد دارد:

1. به عنوان تبخیرکننده سیالِ درونِ لوله به کار می‌رود. در این حالت سیال داغ اطراف کویل، به مایعِ وارد شده به کویل حرارت داده، آن را تبخیر می‌کند.(تبدیل مایع به گاز)

2. حرارت را از سیال اطراف کویل می‌گیرد، دمای آن را کاهش داده و اطراف کویل را خنک می‌کند.

استفاده از اواپراتور به عنوان تبخیرکننده:

در مواردی که اواپراتور نقش تبخیر کننده دارد، سیالی که قرار است بخار شود(مبرد) وارد کویل شده، در فشار برابر یا بیشتر از فشار اتمسفر، از مبرد حرارت گرفته و اطراف کویل تبخیر می‌شود. استفاده از اواپراتور به ‌عنوان تبخیرکننده، در صنایع غذایی، شیمیایی و دارویی کاربرد بسیاری دارد.

نقش اواپراتور در سرمایش:

با جاری کردن مبرد در داخل کویل، هوا توسط فن، یا آب توسط پمپ از اطراف کویل عبور داده میشود. مبرد در دمای محیط و در فشاری کمتر از فشار اتمسفر، گرمای هوا یا آب را جذب می‌کنند و باعث کاهش حرارت هوا یا آب می‌شود. استفاده از اواپراتور در سیستم‌های سرمایشی مانند کولرهای گازی، یخچال‌ها، سردخانه‌ها، اسپلیت‌ها و چیلرها رایج است.

عملکرد اواپراتور تحت تاثیر سه عامل مهم قرار دارد:

1. افت فشار

در اواپراتور باید فضای گردش سیال به حد کافی وجود داشته باشد تا در قسمت ورودی و خروجی سیال افت فشار زیادی نداشته باشیم .

۲ . اختلاف دما

سیالات درون و اطراف کویل باید به اندازه کافی اختلاف دما داشته باشند تا مایع درون کویل به طور کامل تبخیر گردد.

۳ . نوع سیالات

در زمان انتخاب جنس کویل و اندازه سطح آن باید به نوع سیالی که در اواپراتور قرار است در جریان باشد توجه کنید چون نوع سیال به صورت مستقیم بر این دو تأثیرگذار می باشد .

انواع اواپراتور

در صنعت تهویه مطبوع اواپراتور به دو دسته آبی و هوایی تقسیم می‌شود

اواپراتور آبی

در این نوع اواپراتورها تبادل حرارتی مبرد با سیال واسط آب اتفاق می‌افتد و نتیجه عملکرد سیستم در داخل اواپراتور سرد شدن آب خواهد بود.

آب سرد تولید شده در اواپراتور توسط پمپ به سمت مصرف کننده‌ها از جمله هواساز، فن کویل، دستگاه و تجهیزات صنعتی ارسال می‌شود و پس از تبادل حرارتی با دمای بالاتر مجدداً به اواپراتور بازمی‌گردد و سیکل تکرار می‌شود.

اواپراتور هوایی

در این نوع اواپراتورها تبادل حرارتی مبرد با هوا می‌باشد و وظیفه آن‌ها سرد کردن هوا می‌باشد.

این نوع اواپراتورها به منظور گردش بهتر و بیشتر هوا بر روی کویل مجهز به فن هستند و راندمان و عملکرد آن‌ها به موارد متعددی از جمله دبی هوای در گردش، سطح تبادل حرارتی و دمای هوای در تماس با سطح کویل و … بستگی دارد.